Koncerty Organowe – Piotr Rachon w Houston

W dniach 2-3 pazdziernika 2011 goscilismy w Houston znakomitego polskiego organiste Piotra Rachonia.  Jest on  wykladowca na Uniwersytecie Kardynala Stefana Wyszynskiego  w Warszawie oraz pierwszym organista w bazylice Archikatedralnej  sw. Jana  w Warszawie. Prowadzi aktywna dzialalnosc koncertowa  jako solista, kameralista, akompaniator choralny w kraju i za granica (Niemcy, Rosja, Litwa, Francja, Ukraina, Hiszpania, Wlochy, Izrael, Czechy, Turcja, Austria, Dania, USA), a obecnie odbywa swoje tournee koncertowe ( USA i Rosja)

Niektorzy sluchacze pamietaja zapewne artyste z solowych wystepów w Houston w 2009 roku,  przy okazji jego studiow doktoranckich na Uniwersytecie w Houston.

Obecnie odbyly sie dwa recitale.  Pierwszy mial miejsce w kosciele  Matki Boskiej Czestochowskiej  i byl zadedykowany  Polonii w Houston.  Drugi – w Co-Cathedral of the Sacred Heart w Houston.

Artysta podzielil program pierwszego koncertu na 3 czesci.

W pierwszej uslyszelismy utwory kompozytorow wloskich:  Koncert  h-moll  Antonio Vivaldiego (1678 – 1741) w opracowaniu na organy dokonanym przez Johanna Gotfrieda Walthera (1684 – 1748) oraz innych twórców tego kraju działajacych od  schyłku baroku do romantyzmu. Takie nazwiska jak Domenico Zipoli, Giuseppe Gherardeshi i Padre Davide da Bergamo są nam dziś mało znane, być może dlatego, że niewielu organistów decyduje się na włączanie do swoich recitali muzyki włoskiej.  Faktem jest, że utwory tych twórców ukazują swój pełny blask na autentycznych, historycznych organach włoskich; operujących mniejszym ciśnieniem powietrza kierowanym do piszczałek.  Dzięki temu ich brzmienie jest bardziej delikatne i zbliżone barwą do głosu ludzkiego. Inspiracją dla wielu kompozytorów włoskich tamtych czasów była muzyka wokalna, toteż w prezentowanych utworach można usłyszeć cytaty z arii operowych, a tematy muzyczne przeplatane są kupletami, jak w tradycyjnej pieśni. Nie brakuje również wpływów muzyki orkiestrowej: np. concerto grosso czy malarstwa dźwiekowego chociażby w naśladowaniu innych instrumentów orkiestrowych (glosy solowe w formie fanfar czy fletu).

Nastepne dzielo to Fuga  Es-dur BWV 552, jeden z  najznakomitszych przykładów kunsztu kompozytorskiego J.S.Bacha,( 1685 – 1750). Każdy z tematów przedstawia inna Postac Trójcy Świetej; w zasadzie mistrzostwo Bacha ujawnia sie tu w umiejętności połączenia trzech fug w jedną monumentalną, muzyczna formę.

W czesci poswieconej muzyce polskiej uslyszelismy 2 Tance z Tabulatury Jana z Lublina. Ten zbiór powstał w 1530 roku i stanowi jeden z najwybitniejszych zabytkow Renesansu.

Polska, wspolczesna muzyke organowa  Piotr Rachon zaprezentowal  w kompozycjach  Mariana Sawy (1937 – 2005 ). Dzieki ciekawej registracji  artysty uslyszelismy jak barwne i pelne humoru sa “3 utwory w dawnym stylu”.

Nastepny utwor to”Bogurodzica” Feliksa Raczkowskiego ( 1906 – 1989 ) “Bogurodzica” to zbior wariacji na temat najstarszej, utrwalonej polskiej piesni religijnej, ktora powstala prawdopodobnie  okolo X wieku i pelnila role hymnu religijnego.  Byla spiewana przez polskich rycerzy przed bitwa z Krzyzakami pod Grunwaldem  w 1410 roku i przed bitwa z armia turecka pod Warna w 1444 roku.

Na  zakonczenie koncertu Piotr Rachon wybral dwie wdzieczne kompozycje belgijskiego kompozytora Flora Peetersa-Cantabile i Toccate.

Drugi recital mial miejsce w nowoczesnej i pieknej Co-Cathedral of the Sacred Heart w Houston, zbudowanej  w 2008 roku.  Organy o nazwie Opus XIX po pieciu latach budowy przez firme z Seattle Marin Pasi and Associates zostaly oddane do uzytku w 2009 roku.

Organy, ktore kosztowaly ponad 2.3 miliony  dolarow, sa zbudowane z 5499 recznie wykonanych piszczalek i maja 4 klawiatury.  Profesor organow z University of Houston Robert Bates i Dyrektor Muzyvczny z Katedry Christa Miller spedzili niezliczona ilosc godzin  grajac na instumencie  by  pomoc  Martinowi Pasi w przygotowaniu go do uzytku.  “Organy sa  wyjatkowym instrumentem, kontrolowane przez jedna osobe brzmia jak wieka orkiestra”– powiedzial   Pasi. “.. To jak jazda bardzo drogim samochodem” dodal dyrektor muzyczny Christopher Popelka.  Na tak znakomitym instrumencie Piotr Rachoń mógł już wykonać najwieksze filary muzyki organowej, m.in. Carillony L.Vierna, Wariacje “Veni Creator” M. Durufle, czy monumentalne dzieło J. S. Bacha – Preludium i fugę Es – dur BWV 552.

Oba recitale publiczność przyjęła owacją na stojaco.

Po każdym z koncertów odbyly sie spotkania z artystą. Pierwsze przy lamce wina i znakomitych przekaskach odbylo sie w Centrum Kulturalnym im Jana Pawla II  i przygotowali  je Marzena Rudnicki, Lucyna Blaszkowski, Marian Kruzel i Maryna Kestowicz-Lech.

3 pazdzernika po koncercie w Katedrze odbylo sie przyjecie dla wszystkich sluchaczy w rezydencji Renaty i Bobby’ego Giles.

Program i plakaty na koncerty wykonala i wydrukowala Thalia Kruger oraz Ewa Gnatkowska.

Maryna Kestowicz-Lech